INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Baltazar Fontanus (Kannengiesser)  

 
 
XVI w. - ok. poł. XVI w.
Biogram został opublikowany w latach 1948-1958 w VII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Fontanus (Kannengiesser) Baltazar, syn Andrzeja, księgarz gdański, rektor szkoły w Grudziądzu. Ur. prawdopodobnie w Borna w Niemczech, osiadł na stałe w Gdańsku, gdzie uzyskał prawo miejskie ok. r. 1590. Posiadał księgarnię nakładową; wydawane przez siebie dzieła drukował w Gdańsku w drukarni Marcina Rhode lub w Toruniu w drukarni Augustyna Ferbera. W r. 1594 uzyskał od Zygmunta III wyłączne prawo druku i sprzedaży słownika Mikołaja Volckmara, nauczyciela języka polskiego w gdańskim Gimnazjum Akademickim. Trójjęzyczny słownik ten (łacińsko-niemiecko-polski) uzupełnił F. dodaniem języka greckiego, koniecznego, jak zaznacza w przedmowie, każdemu uczonemu, i wydał ponownie w r. 1605 (a po raz trzeci w r. 1613), dedykując go królewiczowi Władysławowi, synowi Zygmunta III. Do wydania czwartego z r. 1623 dodał F. w r. 1624 ułożony przez siebie indeks imion własnych (Nomenclator) dla pożytku uczącej się młodzieży. W r. 1612, w około dziesięć lat po śmierci Volckmara (za którego życia zamierzał już F. drukować jego podręczniki do nauki języków), wydał odszukany z trudem po sześciu latach podręcznik Volckmara do nauki języka polskiego Viertzig Dialogi, poświęcając to dzieło władzom miejskim Gdańska. Drugie wydanie tegoż podręcznika z r. 1641 rozszerzył dodaniem łacińskiego tekstu rozmówek; dedykował je swym uczniom z Grudziądza. Podręcznik ten przedrukowywano wiele razy w w. XVII i XVIII. Ok. r. 1640 objął F. stanowisko rektora szkoły w Grudziądzu, wrócił też do swego prawdopodobnie pierwotnego nazwiska Kannengiesser.

F. nie posiadał naukowego stopnia, był jednak wykształconym filologiem, zwłaszcza w zakresie języków klasycznych. Niemiec z pochodzenia, zamieścił ciekawą charakterystykę mowy polskiej, jako przewyższającej wytwornością i miłym dźwiękiem inne języki, królującej na całej północy Europy i koniecznej do porozumienia się w sprawach handlowych na ziemiach od Węgier po Bałtyk i od Śląska po Litwę, mowy, której znajomość ułatwia zrozumienie innych języków słowiańskich.

 

Estr.; Janociana III; Pniewski Wł., Język polski w dawnych szkołach gdańskich, Gdańsk 1938; dzieła Volckmara w zbiorach Biblioteki Miejskiej w Gdańsku.

Marian Pelczar

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.